غذای سالم
غذای سالم
تغذیه، عاملی اساسی در سلامت جسم و روان انسانهاست و از این رو شایسته است که مورد توجه بیشتری قرار گیرد. رعایت نکات زیر می تواند ما را در داشتن تغذیه ای سالمتر کمک کند.
برای بهره مندی از تغذیه ای صحیح، باید همه روزه از تمامی گروه های غذایی (شامل نان و غلات، گوشت ها، لبنیات، میوه ها، سبزی ها و گروه قندها و چربی ها) به تعادل و تناسب استفاده نمود.
نان مصرفی باید از آرد سبوس دار تهیه شده باشد و فرایند تخمیر که سبب بهبود کیفیت تغذیه ای آرد می شود نیز در آن رخ داده باشد. در میان نان های سنتی ما، سنگک واجد این ویژگی ها هستند.
ماهی ترجیحا تنوری و یا کبابی طبخ شود و حتی المقدور از مصرف پوست آن اجتناب شود. توصیه می شود که دست کم دو بار در هفته ماهی مصرف شود.
لبنیات مصرفی (عمدتاً شیر ، ماست و پنیر) باید کم چرب باشند. برای تامین نیاز به بسیاری از مواد مغذی، مصرف روزانه دو تا سه واحد (هر واحد شامل یک لیوان شیر یا ماست کم چرب و یا یک قوطی کبریت پنیر) در بیشتر گروه های سنی ضروری است. هم چنین، کشک که در این گروه قرار دارد و در انواع غذاهای سنتی مثل انواع آش ها، کشک وبادمجان و.... استفاده می شود، منبع غنی از پروتئین و کلسیم است.
بهتر است میوه ها و سبزی ها به شکل تازه و خام مصرف شوند. در صورتی که این امکان وجود نداشته باشد، می توان از میوه ها و سبزی های خشک شده یا پخته شده نیز استفاده نمود
کودکان و نوجوانان را به مصرف سبزی های تازه (سبزی خوردن) و سالاد همراه با غذا تشویق کنید.
روغن مصرفی در طبخ غذا باید از نوع مایع و گیاهی باشد. برای سرخ کردن مواد غذایی نیز باید صرفاً از روغن های گیاهی مخصوص سرخ کردن استفاده نمود.
مغزها و دانه ها (نظیر بادام، فندق، گردو، پسته و نظیر اینها) منابعی غنی از پروتئین، چربی های ضروری و بسیاری از املاح و ویتامین ها هستند و مصرف مرتب آن ها (از نوع کم نمک) و به مقدار کم می تواند نقش موثری در سلامت انسان داشته باشد.
بهتر است غذاها به شکل آب پز یا بخار پز و یا کبابی طبخ و مصرف شوند.
غذاهای سرخ شده برای سلامت انسان مضرند و در صورت نیاز باید غذاها را با مقدار کمی روغن مخصوص سرخ کردنی تفت داد.
بهتر است غذای روزانه در حجم کم و دفعات زیاد صرف شود.
توصیه می شود ساعات صرف غذای روزانه حتی المقدور ثابت و بدون تغییر باشند.
مصرف نمک باید بسیار محدود گردد. بهتر است سر سفره از نمک استفاده نشود و هنگام طبخ نیز صرفاً مقدار اندکی نمک (نمک ید دار تصفیه شده) مورد استفاده قرار گیرد.
بهتر است مصرف قند و شکر و غذاهای حاوی آن ها در برنامه غذایی بسیار محدود گردد.
توصیه می شود مصـرف انـواع کمپوت، کنسرو، نوشابه و آبمیوه صنعتی، سس های آمـاده، کیـک، بیسکوییت، شیرینی را به حداقل رسانده و به جای غذاهایی که در کارخانجات صنایع غذایی تهیه می شوند و حاوی مقادیر زیادی نمک، شکر یا روغن، و بعضاً نگهدارنده های شیمیایی هستند، از غذاهای خانگی و طبیعی استفاده شود.
حتی المقدور غذاها را به شکل تازه مصرف کنید و از مصرف غذاهای فریزری، به ویژه آنهایی که به مدت طولانی در فریزر نگهداری می شوند، اجتناب نمایید. سبزی ها را بیشتر از یک ماه در فریزر نگه ندارید چون بیشتر ویتامین های آن از دست می رود.
هنگام پخت سبزی ها توجه داشته باشید که نباید آن ها را خیلی ریز کرد و به مدت طولانی در حرارت پخت قرار داد. به جای سرخ کردن سبزی آن را تفت بدهید.
اگر مایلید از غذاهایی که بیرون از منزل تهیه می شوند استفاده کنید، این غذاها را از مکانهایی تهیه کنید که مطمئن هستید روغن مصرفی از نوع روغن جامد نیست و غذاها کم نمک و کم چرب و به روش بهداشتی تهیه شده است.
سرخ کرن ماهی که موجب جذب مقدار زیادی روغن به آن می شود، تنها راه مصرف آن نیست. می توانید ماهی را همراه با سبزیجات و چاشنی هایی مانند رب نارنج، آلو، زرشک، به صورت بخارپز و یا با آب کم طبخ کنید.